Wij zijn met De Wilde Peen al een tijd op zoek naar een langduriger land voor de wintergroenten. Ons kwam ter ore dat de gemeente een nieuwe manier heeft om pachtgronden van de gemeente (200ha in totaal) uit te geven. Dit doet de gemeente omdat er vanaf 1 januari 2023 landelijke eisen worden gesteld. Dit heet het arrest van Didam. Het houdt in het kort in dat alle mogelijk belanghebbenden aanspraak moeten kunnen maken op (onder andere) pachtgronden van gemeenten, en dat de procedures zeer transparant moeten zijn. Onder lees je er meer over.
We waren verheugd, dus gingen afgelopen week een kijkje nemen bij de informatiebijeenkomst voor boeren, in Lunteren.
Wat schetst onze verbazing? De gunning van de gronden is alleen voor bestaande veehouders! Alleen mensen die grond in eigendom hebben mogen inschrijven op de pachtgronden van de gemeente. Terwijl de gemeente tegelijkertijd ook graag duurzaamheid verder wil helpen. Groenteteelt zoals wij dat doen lijkt ons daarbij nogal relevant.
Aanstaande dinsdag 8 november is er een inloopdag, waarbij iedereen welkom is om vragen te stellen over deze gronduitgifte. Wat zou het leuk zijn als we daar massaal vragen gaan stellen, ga je ook?
Je kan bijvoorbeeld vertellen dat we als tuinderij de Wilde Peen een stuk land nodig hebben (0,5ha) voor wintergroente en vragen of ze dat hebben. Of je kan bijvoorbeeld vragen of ze je kunnen uitleggen waarom gekozen is voor alleen mensen die al grond in eigendom hebben. Er is een mooi stukje land op de Doesburger Eng van 0,5 hectare, wat zeer geschikt zou zijn voor bijvoorbeeld De Wilde Peen.
Als je andere creatieve ideeën hebt om te zorgen dat de gronduitgifte in de gemeente Ede wél toegankelijk wordt voor nieuwe en voor agro-ecolgische boeren en voor niet-veehouders: ga je gang! Wat ons betreft kunnen we op deze manier een statement maken, door jullie bij deze uit te nodigen langs te gaan, op jouw eigen wijze, met je eigen verrastheid, verontwaardiging, oprechte vragen, enzovoorts.
Praktische info over inloopdag
De inloopdag is op 8 november van 12:00 tot 17:00 in het Kulturhus in Wekerom. Dorpsplein 1, 6733 AV, Wekerom
Delen via social media of anderszins zou fijn zijn!
Fijn als je deze tekst wil delen! Hoe meer nieuwe mensen op een of andere manier reageren, hoe meer effect. Je kunt daarvoor deze link gebruiken.
Waarom wij verontwaardigd zijn
De Wilde Peen kan zich zonder de gemeente prima redden, maar wij vinden het niet kloppen, dat de gronden die altijd onderhands aan de bekende boeren werden uitgegeven, nu – weliswaar met een ingewikkelde verdeelsysteem- weer wordt uitgedeeld aan diezelfde boeren. Die weliswaar meer moeten betalen als ze minder duurzaamheidsmaatregelen nemen, maar dat is weer een financiële rekensom. Er kunnen ook boeren van buiten Ede inschrijven. Die maken wel kans, tuinders en landbouwvernieuwers die (nog) geen grond in eigendom hebben niet. Ook als zij wel in Ede wonen, in Ede voedselgemeenschappen bouwen, op dit moment en al jaren hard werken aan de landbouwtransitite in gemeente Ede.
Hier kun je lezen over de vernieuwde uitgifte van de gronden in gemeente Ede
Meer over het arrest van Didam
De gemeente heeft vanaf januari 2023 de landelijke plicht om de pachtuitgifte procedure van agrarisch land transparant te organiseren, en daarin gelijke kansen te bieden aan belanghebbenden. Dit heet het arrest van Didam.
Er zijn wel allerlei mogelijkheden om te selecteren, zowel aan de voorkant als ‘aan de binnenkant’. De gemeente Ede heeft dus nu een uitsluiting aan de voorkant gerealiseerd namelijk:
Alleen mensen in bezit van agrarisch land OF die land in reguliere pacht (komt bijna niet meer voor, alleen onder boeren die al zeer oude contracten hebben) mogen meedoen.
Aan de achterkant zijn een aantal eisen en een veelheid aan ‘selectiecriteria’ die allemaal betrekking hebben op een duurzame bedrijfsvoering. Pachters kunnen punten scoren door meer duurzame ‘maatregelen’ toe te zeggen. De bieder met het hoogste aantal punten krijgt het land gegund.
In het arrest van Didam staat met betrekking tot selectie criteria en uitsluiting:
‘Er kan bijvoorbeeld gedacht worden aan geschiktheidseisen waaraan de gegadigde moet voldoen, zoals eisen die betrekking hebben op een vereiste (minimale) financiële draagkracht – bijvoorbeeld solvabiliteit van de koper – en aantoonbare kennis van en ervaring met bepaalde ontwikkelactiviteiten.’
en
‘Bij het opstellen van de criteria zullen de algemene beginselen van behoorlijk bestuur in acht moeten worden genomen. Aan de te stellen criteria zal aldus een zorgvuldige afweging ten grondslag moeten worden gelegd, waarbij alle relevante belangen zijn betrokken. De criteria zullen redelijk en proportioneel moeten zijn. Dit zal afdoende moeten kunnen worden gemotiveerd.’
Wij denken dat de gemeente zich met de uitsluiting aan de voorkant hierop zal beroepen. Boeren met grond hebben aantoonbaar kennis van en ervaring met ontwikkelactiviteiten van landbouwgrond. Dat is ook in de bijeenkomst mondeling toegelicht.
Wij snappen dit toch niet, want ALLE selectieciteria die in de procedure zelf een rol spelen gaan over duurzaamheid. En die hebben niets te maken met het in eigendom hebben van grond op zich. Het is geen insluiting (van kwaliteit bijvoorbeeld) wat hier aan de voorkant gebeurt, maar uitsluiting van mensen zonder land. Boeren met land in eigendom kunnen de landbouw die ze altijd al deden heel goed. Maar zonder middelen onkruid bestrijden is echt een nieuwe tak van sport.
Het zou dan toch logischer zijn als de uitsluitingscriteria aan de voorkant zouden gaan over aantoonbaar duurzame bedrijfsvoering? Of tot mensen die al een aantal jaren een landbouwbedrijf hebben (met of zonder land)?